İbn Haldun’un 700 yıl öncesinden yazdıkları şaşırttı.
Sosyolojinin öncüsü İbn Haldun’un 14. yüzyılda ünlü Mukaddime’sinde yazdığı şaheserlerden biri şudur:
“Vergiler çoğaldığında devlet sona yaklaşır.”
– Ve devletler çöküşe geçtiğinde,
falcılar ve dilenciler,
riyakarlar ve iddiacılar,
cahil yazarlar ve konuşmacılar,
uyumsuz şarkıcılar ve manzumeciler,
serseriler ve fala bakanlar,
davulcular ve bilgiçlik taslayanlar (bilgiçlik iddiasında bulunanlar),
el falı bakanlar ve astrolojik yorumcular,
vizyonsuz politikacılar ve şarlatanlar,
liyakatsizler ve ehliyetsizler,
hicivciler ve fırsatçılar çoğalır.
Maskeler düşer,
ayrılmaması gereken şeyler birbirine karışır,
değerler yitirilir, yönetim ve toplum bozulur,
anlamlar ve sözler birbirine karışır,
sahtekârlar ve ikiyüzlülülerin sayısı artar,
güce yakın olanlar mazlumların hayatı ile oynar,
doğru ile yalan iç içe geçer.
Devletler yıkılışa yaklaştığında,
korku hâkim olur,
insanlar mezheplere, fırkalara, tarikatlere sığınır,
korku ve güçle fikirlerini insanlara dayatır,
mucize iddiaları yayılır ve söylentiler yaygınlaşır,
hurafeler yayılır, hakikat müdafileri susturulur,
dost düşmana, düşman dosta dönüşür,
yanlışın sesi yükselir,
doğrunun sesi kısılır,
güvenilmez yüzler ön plana çıkar,
dost yüzler kaybolur,
hayaller azalır ve umut ölür,
herkes bir kurtarıcı arar,
akıllı olan daha da yalnızlaşır ve yüzlerin hatları silinir,
kabilesine, ırkına bağlılık daha güçlü olur,
ve vatan sevgisi bir çeşit delilik olarak görülür,
bilgelerin sesi gürültücü boş insanların arasında kaybolur,
aidiyet iddiaları artar.
Aynı evde yaşayanlar birbirlerini ihanet ve işbirlikçilikle suçlar,
aileler dağılır, haset, menfaat ve hırs şeyi sarar,
büyük bir kaçış söylentisi yayılır,
entrikalar ve komplolar kurulur,
her yerden nasihatler gelir,
yakın ve uzak kişilerden öneriler gelir,
güçlüler kaçışlarını, zenginler servetlerini düşünür,
herkes bir teyakkuz ve bekleyiş haline geçer,
durum göç projelerine dönüşür,
vatan bir seyahat noktasına,
yaşadığımız yerler valizlere,
evler anılara ve anılar hikayelere dönüşür.”
#alıntı